Hoe snoei je een fruitboom?
Er zijn veel verschillende meningen over wanneer en hoe je moet snoei en hoeveel. Het is niet onze bedoeling in hierover in discussie te gaan, want in alles zit een kern van waarheid. We vertellen je hier onze ervaringen en de reden waarom wij dat zo doen, zonder je te willen overtuigen. Volg vooral je eigen goede ervaringen met de Natuur.
Soorten fruitbomen
We onderscheiden 2 soorten fruitbomen. Ze zijn genoemd naar het soort pitvrucht dat ze dragen. Bomen met fruit waar meerdere pitten in een klokhuis zitten zoals; appel en (stoof)peer, noemen we de pitvruchten. De perzik-, kers- en pruim-, waar 1 hele harde pit/ zaad in zit, dat zijn de steenvruchten.
De pitvruchtenbomen snoeien wij vanaf januari tot eind maart en waar nodig nog later in het jaar. We kunnen nu heel goed zien hoe de structuur van de boom is en wat we willen snoeien. We snoeien overigens zo weinig mogelijk.
We doen dit in deze tijd omdat de sapstroom in de boom dan alweer voorzichtig op gang begint te komen en dat helpt om de snoeiwonden te sluiten. Snoei niet bij stevige vorst en het liefst op een droge, zonnige dag. Ook dit helpt om de snoeiwonden te sluiten. Het is ideaal snoeiweer wanneer het ‘s nachts een klein beetje vriest en de temperatuur overdag iets boven nul uitkomt.
Snoei liever niet in het najaar. Omdat de sapstroom in de boom zich dan juist terugtrekt, de boom laat zijn blad dan vallen immers. In het najaar zijn de pitvruchtbomen gevoeliger voor ziekten zoals boomvruchtkanker.
Je kunt de pitvruchtbomen zeker ook na de bloei nog snoeien. Wel is dan minder goed te zien wat je weg wilt halen, omdat de boom al in het blad zit.
De steenvruchtbomen snoei je pas na de bloei, in april of mei of na de oogst in augustus/ september. Deze bomen (die horen tot de roseafamilie) zijn in de winter namelijk erg gevoelig voor de paarse korstzwam ook wel puperkorstzwam of loodglansschimmel genoemd. Dit is een paarse zwam die altijd als schimmel aanwezig is op dood hout of als parasiet op levend hout. Als de boom aangetast is door deze ziekte, krijgen de bladeren een loodglans. Vandaar de naam.
Tip: bekijk als de takken nog kaal zijn alvast of en welke takken je wilt snoeien. Bind er een touwtje aan zodat je deze takken makkelijker terug kunt vinden als de boom in blad zit.
Hoe snoei je?
Algemene tips:
- Maak je snoeimateriaal steeds schoon met spiritus voordat je begint. Snoei je meer bomen achter elkaar dan maak je alle gebruikte materiaal schoon tussen elke boom. Het handigste gaat dit door spiritus in een plantenspuit te doen en het zo op je snoeimateriaal te spuiten.
- Maak geen kapstokjes. D.w.z. als je een tak eraf haalt, zorg dan dat je dit zo vlak mogelijk doet en niet een klein stukje boven de tak waar hij aan vast zit. Zo is het wondoppervlak goed vlak en loopt het water er makkelijker weg. Hierdoor is er minder kans op ziekten.
- Het is verstandig om goede handschoenen te dragen. Als het een keer misgaat met snoeischaar of zaag, dan zijn je handen beschermd.
Er zijn 2 belangrijke regels bij het snoeien die je in je achterhoofd houdt als je bezig bent:
1. Snoeien doet groeien
2. Voeden doet bloeien.
Bij een al wat oudere fruitboom, die regelmatig onderhouden is, ga je als volgt te werk:
- Snoei of zaag alle dode takken eruit. Twijfel je of iets dood is? Laat hem dan zitten en bind er eventueel een lintje om zodat je deze tak straks, als er blad aan zit, nog terug kunt vinden.
- Snoei de takken weg die elkaar kruisen in de boom. Kruisende takken schuren langs elkaar en beschadigen de bast. Een beschadigde bast is vatbaarder voor ziekten. Laat de tak die het meest van de stam afwijst zitten.
- Kijk of er nog andere takken zijn die raar door het midden van de boom gaan en snoei die.
- Kijk of er zogenaamde waterloten in de boom zitten. Dit zijn takken die verticaal groeien. Deze takken dragen bijna geen vruchthout en ze nemen wel veel voeding van de boom. Deze takken snoei je weg tot op de liggende tak waar ze aan zitten.
- Bekijk het model van de boom in zijn totaliteit. Een appelboom heeft
een ronde vorm, een fruitboom heeft meer een piramidevorm. Uit een appelboom snoei je wel de top, uit een peer doe je dit (liever) niet. De takken van een perenboom groeien bij veel soorten van nature al meer verticaal dan die van de appel. - Is de boom al redelijk in de vorm die je wilt? Laat de boom dan verder met rust en geniet van het fruit wat er aan komt.
Is er geen evenwicht in de boom? Bijvoorbeeld aan de ene kant langere takken dan aan de andere kant, ene kant hoger dan de andere kant? Snoei dan met beleid de takken weg die de vorm verstoren. Snoei nooit meer dan 20-25% van het levende hout weg. Snoei je meer weg dan reageert de boom door veel takken te maken en minder te gaan bloeien.
- Let er ook op over er genoeg zonlicht in de boom kan vallen. Ze zeiden vroeger dat je makkelijk een pet door je kale fruitboom moet kunnen gooien.
- Geef voldoende voeding en kalk aan de boom. Want dan gaan ze bloeien en heb je kans op vruchten.
Heb je een verwaarloosde fruitboom in je tuin?
Bekijk dan eerst hoe goed de boom nog groeit. Je kunt aan de lengte van uitgegroeide takken van het afgelopen jaar zien hoeveel dat is. Gemiddeld minder dan 5 cm? Dan is de boom over haar groeihoogtepunt heen. Ook als er heel veel mos in de boom groeit, is dat een teken dat er niet veel groeikracht meer inzit. Mos groeit alleen op plekken die niet veel bwegen
Snoei daarom nu met beleid, want alles wat je wegsnoeit, groeit niet snel meer terug! Je volgt de stappen 1-4 en 8 die hierboven staan en observeer dan het komende jaar hoe de boom hierop reageert.
Is het een jonge boom?
Dan snoei je die eerst in de vorm. Je wilt graag een hoofdstam met daarin 3 tot 5 zogenaamde gesteltakken. Dat zijn de takken waar de vruchthouttakken aankomen.
Een jonge boom die je bij een kweker koopt, is vaak door de kweker al voor het eerst gesnoeid. Zoals gezegd, snoei je een appelboom in een ronde vorm en een peer meer in een piramidevorm. In het voorbeeld hieronder kun je zien wat er in het 2e en 3e jaar gebeurt voor de vormsnoei van een appelboom. De snoei van een peer is niet veel anders, alleen daar laat je de hoofdstam intact!
Takken inkorten
Wil je een zij- of gesteltak inkorten, om welke reden dan ook, (zit in de weg, groeit harder dan de rest enz) snoei dan altijd bij een zogenaamd buitenoog. Dat is een knop aan de tak die van de stam afwijst. Hierdoor zorg je ervoor dat je niet meteen volgend jaar weer hoeft te snoeien, omdat de tak de verkeerde kant opgroeit.
Wil je weten hoe je een fruitboom plant? Lees dan het blog van Lubbert Dijk van fruitkwekerij “de Baggelhof.
Klik hier om uw eigen tekst toe te voegen