Oerprei in het zonnetje
Oerprei is nergens te koop. Daardoor is deze groente vrij onbekend. Het heeft een verfijnde prei-ui smaak met een vleugje knoflook. Je proeft dat deze groenten leden zijn van dezelfde familie. Wil je eens proeven hoe het smaakt? Zet hem dan in je tuin. Hij is makkelijk te verbouwen.
De geschiedenis van oerprei
Oerprei (allium ampelorasum varieteit holmense) is een lid van de allium familie. Lang geleden is het vanuit het middellandsezee gebied hierheen gekomen. Officieel is het geen prei, maar wel verwant aan prei, ui, sjalot, bieslook, knoflook, etc.. Van verschillende soorten prei en ui is het de voorouder.
Rond 1900 kwam dit gewas regelmatig voor in moestuinen van onze voorouders.
Oerprei kweken
Oerprei is een bolgewasje (max 2 cm doorsnee), zoals een ui of zilverui. Met de eigenschap dat de kleine bollen in hetzelfde jaar al nakomelingen (3-5 mm) maken in de vorm van kleine bolletjes die vast zitten aan de moederbol (zie foto).
De makkelijkste (en snelste) manier om oerprei te vermeerderen is het planten van deze (broed)bolletjes. In het voorjaar wordt er op lokale (ruil)markten of plantjesmarkten regelmatig oerprei aangeboden. Dit komt doordat ze zich zo makkelijk vermeerderen via de bolletjes
Als je besluit oerprei te gaan zaaien is het goed om je te bedenken dat je met zaaien het eerste jaar vooral bezig bent om vanuit de zaden de eerste bolletjes op te kweken. Pas vanaf het 2e jaar kun je dan voorzichtig wat oogsten en rekenen op wat grotere uitjes en de bijbehorende ‘baby’s’.
Het vroege voorjaar zaaien de beste periode is (ze heeft dan een heel voorjaar, zomer en herfst om te kiemen, te groeien en bolletjes te maken die sterk genoeg zijn om de eerste winter te overleven).
De zaden kiemen meestal beter als ze een flinke kou gevoeld hebben. Zaai je in februari dan is de aarde lekker koud en hoef je niks extra’s te doen. Zaai je later, Leg de zaden een week in de diepvries. Als je ze daarna in de warmere aarde zaait dan is dat het teken voor de zaden om te gaan kiemen.
De zaden van de uienfamilie zijn maar kort kiemkrachtig ongeveer 1-2 jaar na de oogst.
Verzorging van oerprei
Oerprei is een makkelijke groente en vraagt weinig aandacht. Het is een bescheiden plantje, dus zorg dat het onkruid regelmatig weggehaald wordt. Dan kan deze haar niet overgroeien
Oerprei groeit graag in vochtige losse (zand)grond die middelmatig bemest is. Op een kleibodem, zeker als deze vochtig en hard is zal ze het minder naar haar zin hebben. Heb je klei, en wil je oerprei gaan opkweken, begin dan in een pot met losse grond, eventueel moestuingrond uit een zak.
Ze staat graag in de zon, maar halfschaduw mag ook.
Net als uien en prei beschermt oerprei tegen de wortelvlieg. Je kunt haar goed in combinatie met wortels laten groeien.
Omdat oerprei tussen februari en april lange bladeren ontwikkelt, een moment waarop de prei mineervlieg nog niet actief is, heeft het van deze plaag niks te duchten.
Oerprei oogsten
Alles van de oerprei is eetbaar. Het bolletje, de witte schacht en het loof. Tussen oktober en april is dit alles oogstbaar. De grootste oogst kun je tussen nov. en eind december verwachten. De plantjes zijn goed winterhard, maar het loof bevriest als het -5 graden wordt.
Vanaf april trekt het plantje zich terug in de grond. Rond de bolletjes vormen zich dan kleine bolletjes. Deze kun je rond juli oogsten, de dikste bolletjes zijn heel geschikt om uit te planten. Zij zullen opnieuw uitgroeien tot nieuwe planten die je in oktober kunt gaan oogsten.
Oerprei bewaren
Net als alle groenten uit je moestuin kun je het het best eten direct na de oogst. Maar in een goed afgesloten bakje op zakje kun je het best een paar weken in je koelkast bewaren.
Weetjes over oerprei
- Heel onbekende groente in Nederland maar het uitproberen waard!
- Zet bij een groepje/rijtje oerprei een stokje. De plant trekt zich terug in de aarde vanaf april. Om in juli de bolletjes voor vermeerdering terug te kunnen vinden wijst het stokje jouw de weg. Heel handig!
Recept met oerprei
Gebruik oerprei bijv in een salade ipv bieslook of fijngesneden ui.
Maar het is natuurlijk ook lekker in een rode bietensalade.
Een paar bolletjes kun je meestoven in een groentenstoof. Ook hier is een ui dan niet meer nodig.
En als laatste, eet smakelijk.