Ui in het zonnetje
De ui (Allium cepa) is een bolgewas uit de narcis familie. Het is een tweejarige plant. Hij gaat dus in 2 jaar van zaad tot zaad.
Uien worden vanaf juni geoogst en kunnen, als ze goed gedroogd zijn, lang bewaard worden. Ze worden in heel veel verschillende gerechten gebruikt en het is een makkelijke tuinplant.
De geschiedenis van de ui
Waarschijnlijk komt de ui oorspronkelijk uit Azie. Via de reizen van de Grieken en de Romeinen heeft de ui zich door Europa verspreid.
Uien werden vroeger gegeten vanwege de voedingswaarde, maar ook door de alom geprezen geneeskrachtige werking.
Ook nu nog wordt een doorgesneden ui wel naast het bed gelegd om bij verkoudheid de luchtwegen te openen.
Zaden van uien
Een ui is een 2-jarige plant. Dat wil zeggen dat hij in 2 jaar tijd van zaad tot zaad gaat. Wil je zaad winnen, dan moet de plant dus overwinteren in je tuin!
Als je ui laat staan in de winter, komt er uit het midden van de bol in het voorjaar een stevige stengel tevoorschijn. Op de lange stengel komt een grote ronde bol. De kleur is wit of roze.
Uien zaaien
Als je uien wilt verbouwen in je tuin gebruik je meestal plantuien. Maar het is ook mogelijk om uien te telen vanuit zaad.
Zaad van uien kun je al in februari voorzaaien in de warme kas. Het is nog vroeg in het seizoen en koud. Het kiemen duurt wel 3-4 weken. Eind maart plant je dan de sprietjes uit in de koude kas/bak. Zet deze plantjes ongeveer 10 – 15 cm uit elkaar. Eind april kan het glas van de koude bak af de bolletjes gaan zich nu vormen.
Het is ook mogelijk om zaaiuien direct in de volle grond te zaaien. Dat kan vanaf half april. Maak een mooi zaaibed en plant ze eind mei uit.Zaaiuien teel je vaak omdat er wat bijzondere soorten zijn. Walla-Walla Sweet, Noordhollandse bloedrode zijn voorbeelden daarvan.
Uien poten
Uien poten is het meest gebruikelijk. Online en in groencentra kun je in het vroege voorjaar pootuien kopen. Goed verkrijgbaar zijn: Sturon of Stuttgarter Riesen (geel) en Red Baron (rood en pittig van smaak) De plantuien worden mooi groot als je een plantafstand van 10 cm tussen de uitjes aanhoud en ongeveer 20 cm tussen de rijen.
Zomer- en herfstteelt
Je plant de pootuien tussen begin februari – half maart (afhankelijk van het weer) in de volle grond. Zet ze mooi in een rij met ongeveer 10 cm tussen elk uitje. Houdt 20 cm tussen de rijen. Maak een ondiep kuiltje en zet daar het uitje met het ‘kontje’ naar beneden. Hier komen de worteltjes uit. Het toefje laat je nog net boven de aarde uitsteken. (foto rechts) De uien oogst je begin augustus. Er zijn ook plantuien die je in oktober of zelfs in november kunt poten. De werkwijze is hetzelfde als bij de zomerteelt.
Uien verzorgen
Het verzorgen van uien is vrij eenvoudig. Zorg ervoor dat er niet teveel onkruiden groeien zodat er voldoende ruimte is voor de bolletjes om groot te worden. Als het in de zomer lange tijd erg droog is, kun je af en toe water geven. Je krijgt dan mooiere en grotere bollen.
Wanneer je je uien in de herfst gepoot hebt, is het belangrijk om ze met een flinke laag mulch te beschermen tegen het winterweer.
Combinatieteelt met wortelen of aardbeien
Uien worden nog wel eens belaagd door de uienvlieg. Als je de teelt van uien combineert met wortels dan helpen deze gewassen elkaar. De uienvlieg heeft een hekel aan de geur van wortels. De wortels hebben wel last van wortelvlieg en die heeft weer een hekel aan de geur van uien. Zo helpen ze elkaar een beetje! Als je uien en wortels wilt combineren moet je aan plantafstand van 30 cm tussen de rijen aanhouden.
Je aardbeien beschermen
Aardbeien hebben nogal eens last van witte vlieg. Deze witte vlieg heeft een hekel aan de geur van uien. Zet dus wat uien tussen je aardbeien, deze verjagen de witte vliegjes. Het leuke is dat je met de plantafstand tussen de aardbeien geen rekening hoeft te houden met het planten van plantuitjes. Hierdoor heb je dus meer opbrengst van je aardbeienbed.
Uien oogsten en bewaren
Uien oogst je afhankelijk van wanneer je ze gepoot hebt. Voor de herfsteelt is dat vanaf eind juni, voor de zomerteelt van af augustus.
Wanneer de uien volgroeid zijn, gaat het loof langzaam liggen. De toppen van het loof worden wat bruin/geel en drogen wat uit. De lange stengels knikken boven de bollen. Je kunt de laatste planten wat helpen, door het loof zachtjes naar beneden te duwen.
Je uien laten drogen
Als het mooi zonnig weer is, kun je uien zo op de tuin laten drogen. Je kunt ze dan op een mooie dag allemaal oogsten.
- Maak er bossen van door het loof samen te binden.
- Hang de bossen daarna weg onder een afdak of in een schuur/garage.
- Na een week of 3 is het loof helemaal ingedroogd.
- Leg de uien nu droog weg in een doos of kistje en je hebt hier maandenlang plezier van.
Recept uiensoep
Benodigdheden:
- 800 gr uien
- 50 gram roomboter
- 2 eetlepels bloem
- 2 takjes verse tijm
- Evt. cognac
- 150 gram geraspte kaas (gruyere/parmezaan of extra belegen)
- Kruidenzout of bouillonblokjes voor 1 liter water
Bereiding:
Bak de uienringen in roomboter en stoof ze zachtjes gaar. Voeg 2 eetlepels bloem toe en roer dit door de gare uien. Voeg de tijm toe en giet er langzaam kokend water met kruidenzout/bouillonblokjes bij zodat er een mooie gebonden soep ontstaat (zonder klontjes). Laat dit nog even pruttelen. De soep is zo al erg lekker.
Je kunt de smaak rijker maken door er:
- Voor het serveren in elke kom wat cognac te doen. En/of
- Op elke kom soep een oude boterham te leggen met daarop wat kaas.
- Doe deze nog even onder de gril om de kaas te laten smelten.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!